آیات و احادیث «اخلاقی، رذایل اخلاقی، فضایل اخلاقی»

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

إعْجَابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ دَلِيلٌ عَلَىٰ ضَعْفِ عَقْلِهِ.

🔷 امام علی علیه السلام

خودپسندى آدمى، نشانگر سستى خرد اوست.

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

 أَلَا وَ إِنِّي لَمْ أَرَ كَالْجَنَّةِ نَامَ طَالِبُهَا وَ لَا كَالنَّارِ نَامَ هَارِبُهَا!

🔷 امام علی علیه السلام

آگاه باشید که من چیزی همانند بهشت ندیدم که جوینده آن در خواب باشد، و چیزی را چون آتش دوزخ ندیدم که گریزانِ از آن خفته باشد.

❤️ سیدالشهداء علیه السلام

يَا ابْنَ آدَمَ تَفَكَّرْ وَ قُلْ أَيْنَ مُلُوكُ الدُّنْيَا وَ أَرْبَابُهَا الَّذِين‏َ عَمَرُوا وَ احْتَفَرُوا أَنْهَارَهَا وَ غَرَسُوا أَشْجَارَهَا وَ مَدَّنُوا مَدَائِنَهَا فَارَقُوهَا وَ هُمْ كَارِهُونَ‏.

🔷 امام حسین علیه السلام

اى فرزندآدم! انديشه كن و بگو: كجايند پادشاهان جهان و صاحبان دنيا كه آن را آباد كردند و نهرها كندند و درختان را كاشتند و شهرها را بنا كردند و بعد با ناخرسندى از آنها جدا شدند.

❤️ سیدالشهداء علیه السلام

رُوِيَ أَنَّ الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ ع جَاءَهُ رَجُلٌ وَ قَالَ أَنَا رَجُلٌ عَاصٍ وَ لَا أَصْبِرُ عَنِ الْمَعْصِيَةِ فَعِظْنِي بِمَوْعِظَةٍ فَقَالَ ع افْعَلْ خَمْسَةَ أَشْيَاءَ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ فَأَوَّلُ ذَلِكَ لَا تَأْكُلْ رِزْقَ اللهِ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ وَ الثَّانِي اخْرُجْ مِنْ وَلَايَةِ اللهِ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ وَ الثَّالِثُ اطْلُبْ مَوْضِعاً لَا يَرَاكَ اللهُ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ وَ الرَّابِعُ إِذَا جَاءَ مَلَكُ الْمَوْتِ لِيَقْبِضَ رُوحَكَ فَادْفَعْهُ عَنْ نَفْسِكَ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ وَ الْخَامِسُ إِذَا أَدْخَلَكَ مَالِكٌ فِي النَّارِ فَلَا تَدْخُلْ فِي النَّارِ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ.

🔷 امام حسین علیه السلام

مردى آمد خدمت امام حسين عليه السلام و گفت مردى گناهكارم و نمى‌توانم از گناه خودارى كنم مرا موعظه كن. امام عليه السلام در پاسخ فرمود: پنج كار انجام بده بعد هر چه خواستى گناه كن: ۱. روزی خدا را مخور و هر چه می‌خواهی گناه کن؛ ۲. از ولايت و قلمرو حكومت خدا بیرون برو و هر چه می‌خواهی گناه کن؛ ۳. جایی را انتخاب کن تا خداوند تو را نبیند و هر چه می‌خواهی گناه کن؛ ۴. وقتی عزرائیل برای گرفتن جان تو آمد او را از خود بران و هر چه می‌خواهی گناه کن؛ ۵. زمانی که مالک دوزخ تو را به سوی آتش می‌برد در آتش وارد مشو و هر چه می‌خواهی گناه کن.

❤️ سیدالشهداء علیه السلام

يَا ابْنَ آدَمَ اذْكُرْ مَصْرَعَكَ وَ فِي قَبْرِكَ مَضْجَعَكَ وَ مَوْقِفَكَ بَيْنَ يَدَيِ اللهِ تَشْهَدُ جَوَارِحُكَ.‏

🔷 امام حسین علیه السلام

ای فرزند آدم! یاد کن مرگ خویش را، و خوابیدن خود را در قبرت، و ایستادن خود در برابر خدا را، در حالی که اعضایت علیه تو شهادت می دهند.

❤️ الإمام الصادق علیه السلام

الْمَسْجُونُ مَنْ سَجَنَتْهُ دُنْيَاهُ عَنْ آخِرَتِهِ‌.

🔷 امام صادق علیه السلام

زندانی [واقعی] کسی است که دنیایش او را از آخرتش باز داشته باشد.

❤️ رسول الله صلی الله علیه و آله

مَرَّ بِرَسُولِ اللهِ رَجُلٌ وَ هُوَ فِي أَصْحَابِهِ، فَقَالَ بَعْضُ الْقَوْمِ: مَجْنُونٌ! فَقَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله: بَلْ هَذَا رَجُلٌ مُصَابٌ، إِنَّمَا الْمَجْنُونُ عَبْدٌ أَوْ أَمَةٌ أَبْلَيَا شَبَابَهُمَا فِي غَيْرِ طَاعَةِ اللهِ.

🔷 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله با اصحاب خود بود كه مردى به آنان برخورد. يكى از اصحاب گفت: اين مرد ديوانه است. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: نه، او آسيب ديده است. ديوانه آن مرد يا زنى است كه جوانى‌اش را در راهى جز طاعت خدا صرف كرده باشد.

❤️ جوادالائمّة علیه السلام

اعْلَمْ أَنَّكَ لَنْ تَخْلُوَ مِنْ عَيْنِ اللهِ، فَانْظُرْ كَيْفَ تَكُونُ.

🔷 امام جواد علیه السلام

بدان که از دیده خدا پنهان نیستی، پس بنگر که چگونه‌ای.

❤️ رسول الله صلی الله علیه و آله

يا أَبا ذَرٍّ: لَا تَنْظُرْ إِلَى صِغَرِ الْخَطِيئَةِ وَ لَكِنِ انْظُرْ إِلَىٰ مَنْ عَصَيْتَ.

🔷 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

اى اباذر! نگاه به كوچكى گناه مكن؛ بلكه نگاه به عظمت خدايى كن كه او را عصيان مى كنى.

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

إِنْ كُنْتُمْ لِلنَّجَاةِ طَالِبِينَ فَارْفُضُوا الْغَفْلَةَ وَ اللَّهْوَ، وَ الْزَمُوا الِاجْتِهَادَ وَ الْجِدَّ.

🔷 امام علی علیه السلام

اگر خواهان نجات هستيد، غفلت و سرگرمى را دور افكنيد و به كوشش و جدّيت چنگ زنيد.

❤️ رسول الله صلی الله علیه و آله

مَنْ لَمْ يَصْبِرْ عَلَىٰ ذُلِّ التَّعَلُّمِ سَاعَةً بَقِيَ فِي ذُلِّ الْجَهْلِ أَبَداً.

🔷 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

هر كس بر خوارى ساعتى دانش آموختن صبر نكند، براى هميشه در خوارى نادانى بماند.

❤️ الإمام الصادق علیه السلام

إِنَّ أَبْغَضَ خَلْقِ اللهِ عَبْدٌ اتَّقَى النَّاسُ لِسَانَهُ.

🔷 امام صادق علیه السلام

مبغوض‌ترين خلق خدا بنده‌اى است كه مردم از زبان او بترسند.

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

أَمْقَتُ الْعِبَادِ إِلَى اللهِ سُبْحَانَهُ مَنْ كَانَ هِمَّتُهُ بَطْنَهُ وَ فَرْجَهُ.

🔷 امام علی علیه السلام

دشمن‌ترين بندگان نزد خداوند سبحان كسى است كه همّ و غمش شكمبارگى و شهوترانى باشد.

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

عَجِبْتُ لِلْبَخِيلِ يَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ الَّذِي مِنْهُ هَرَبَ، وَ يَفُوتُهُ الْغِنَى الَّذِي إِيَّاهُ طَلَبَ، فَيَعِيشُ فِي الدُّنْيَا عَيْشَ الْفُقَرَاءِ، وَ يُحَاسَبُ فِي الْآخِرَةِ حِسَابَ الْأَغْنِيَاءِ.

🔷 امام علی علیه السلام

در شگفتم از بخيل كه فقرى را كه از آن گريزان است به سوى خود مى‌كشد و ثروتى را كه در پى آن است از دست مى‌دهد. او در دنيا مانند تهيدستان به سر مى‌برد و در آخرت همچون توانگران از او حسابرسى مى‌شود.

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

الْبُخْلُ بِالْمَوْجُودِ سُوءُ الظَّنِّ بِالْمَعْبُودِ.

🔷 امام علی علیه السلام

بخل ورزيدن در آنچه دارى، بدگمانى به معبود است.

❤️ رسول الله صلی الله علیه و آله

كُلْ وَ أَنْتَ تَشْتَهِي وَ أَمْسِكْ وَ أَنْتَ تَشْتَهِي.

🔷 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

وقتی غذا بخور که اشتها داری و از خوردن دست بشوی در حالی که هنوز اشتها داری.

❤️ رسول الله صلی الله علیه و آله

لَا تُمِيتُوا الْقُلُوبَ بِكَثْرَةِ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ فَإِنَّ الْقَلْبَ يَمُوتُ كَالزَّرْعِ إِذَا كَثُرَ عَلَيْهِ الْمَاءُ.

🔷 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

دلها را با خوردن و آشامیدن زیاد نمیرانید؛ زیرا همان گونه که زراعت بر اثر آب زیاد از بین می‌رود، دلها نیز بر اثر پرخوری می‌میرند.

❤️ رسول الله صلی الله علیه و آله

لاَ تَشْبَعُوا فَيُطْفَأَ نُورُ الْمَعْرِفَةِ مِنْ قُلُوبِكُمْ.

🔷 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

پُرخوری نکنید که نور معرفت در دلهای شما خاموش می‌شود.

❤️ رسول الله صلی الله علیه و آله

إِيَّاكُمْ وَ الْبِطْنَةَ؛ فَإِنَّهَا مَفْسَدَةٌ لِلْبَدَنِ، وَ مَوْرَثَةٌ لِلسَّقَمِ، وَ مَكْسَلَةٌ عَنِ الْعِبَادَةِ.

🔷 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

از پرخوری بپرهيزيد؛ زيرا مايه تباهى بدن و موجب بيمارى است و انسان را در عبادت، سست مى كند.

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

إِذَا أَرَادَ اللهُ سُبْحَانَهُ صَلاَحَ عَبْدٍ أَلْهَمَهُ قِلَّةَ الْكَلَامِ وَ قِلَّةَ الطَّعَامِ وَ قِلَّةَ الْمَنَامِ.

🔷 امام علی علیه السلام

هر گاه خداوند بخواهد بنده خود را اصلاح گرداند، او را سه چيز نصيب مى كند: كم گويى و كم خورى و كم خوابى.

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

إِذَا رَأَيْتَ فِي غَيْرِكَ خُلُقاً ذَمِيماً فَتَجَنَّبْ مِنْ نَفْسِكَ أَمْثَالَهُ.

🔷 امام علی علیه السلام

هرگاه خوى ناپسندى را در كسى ديدى، امثال آن را از خودت دور كن.

❤️ أمیرالمؤمنین علیه السلام

خَيْرُ مَا وَرَّثَ الْآبَاءُ الْأَبْنَاءَ الْأَدَب‏ُ.

🔷 امام علی علیه السلام

بهترين چيزى كه پدران براى فرزندان به ميراث مى گذارند، ادب است.

❤️ الله عز و جل

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَ لَا أَوْلَادُكُمْ عَن ذِكْرِ اللهِ ۚ وَ مَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿۹﴾

🔷 خداوند متعال

ای مؤمنان! مبادا اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل کنند، و آنان که [به خاطر مال و فرزند از یاد خدا] غافل می شوند، زیانکارند.

❤️ الإمام المجتبی علیه السلام

صَاحِبِ النَّاسَ مِثْلَ مَا تُحِبُّ أَنْ يُصَاحِبُوكَ بِهِ.

🔷 امام حسن مجتبی علیه السلام

با مردم به گونه اى رفتار كن كه دوست دارى با تو آن گونه رفتار كنند.

❤️ الإمام المجتبی علیه السلام

 تُجْهَلُ النِّعَمُ مَا أَقَامَتْ، فَإِذَا وَلَّتْ عُرِفَتْ.

🔷 امام حسن مجتبی علیه السلام

نعمت‌ها تا هستند ناشناخته‌اند و همين كه رفتند [قدرشان] شناخته مى‌شوند.